Минатата година го претставивме концептот за регионална минимална плата за живот во Европа, кој го развивме како дел од меѓународната мрежа Clean Clothes Campaign. Нашата цел беше да ги претставиме реалните трошоци за живот во Централна, Источна и Југоисточна Европа и да укажеме на огромната разлика помеѓу официјалната минимална плата во овој регион, што е реалност за голем дел од работниците, и реалните трошоци за живот.
А разликата е огромна. Минималните плати во овој дел на Европа во просек покриваат само една четвртина од животната плата, односно само една четвртина од она што е потребно за задоволување на основните животни и социјални потреби на работниците и нивните семејства.
Сега ги ажуриравме податоците. Според новата пресметка направена со достапни податоци за 2021 година, плата за живот во Македонија во 2021 година била 52.000 денара. Тоа значи и дека покривањето на животната плата со минималната плата е малку повисоко и изнесува 29%. Но, растечката инфлација, доколку минималната цена на трудот не биде значително зголемена, повторно ќе ја оддалечи минималната плата од дневната.
И покрај фактот што животната плата е признаена во многу меѓународни документи, како што се Универзалната декларација за човекови права на Обединетите нации и Европската социјална повелба, многу работници низ Европа и светот не заработуваат ни приближно до она што е потребно за задоволување на основните животни потреби. .
Животната плата е основно човеково право. Пресметката на платата за живот поаѓа од објективните трошоци за живот и ни кажува која е најниската сума на заработка која би им овозможила на работниците и нивните семејства да живеат основен пристоен живот. Секогаш мора да биде доволно за покривање на основните потреби вклучувајќи храна, облека, домување, јавен превоз, комунални услуги и телекомуникации, образование, одмор и култура, соодветна здравствена заштита, хигиена и трошоци за одмор (еднонеделно патување во земјата). Животната плата вклучува и дискрециони приходи за непредвидени трошоци во износ од 10% од целата плата. Се плаќа за работа извршена во редовно работно време, т.е. со исклучок на прекувремената работа.
Време е компаниите, кои остваруваат огромни профити од својата работа, да преземат одговорност и да им овозможат на своите вработени да излезат од сиромаштијата во која постојано ги турка преовладувачкиот бизнис модел.
По позитивниот пример на нашите колеги од центарот за политичка еманципација во Република Србија кои изминатиот период повикаа здруженија и синдикати за потпишување на Декларацијата за плата за живот , Гласен Текстилец за време на “Текстилијада 6„ ќе ги повика здруженијата и синдикатите за заедничко застапување за плата за живот во Македонија.
